Meubilair loopt voor in circulariteit, maak daar als inkoper gebruik van!

De categorie Meubilair loopt voor op veel andere producten en diensten aangaande circulariteit. Dit biedt veel kansen voor inkopers die duurzaam en circulair meubilair willen inkopen. De Fair Furniture Group – met bedrijven als Vepa en Eromesmakro – is een mooi voorbeeld van zo’n koploper die circulariteit 100% centraal stelt. In dit artikel spreken we met Frank Bouma, Chief Sustainability Officer bij de Fair Furniture Group. We gaan in op de ontwikkelingen binnen de sector, de rol van circulariteit en kansen en tips voor inkopers.

Kan je ons vertellen wat de Fair Furniture Group doet?

De Fair Furniture Group is een holding van familiebedrijven dat duurzame meubels maakt en levert, zowel voor kantoren als voor onderwijs en andere markten. Dit bieden we aan vanuit diverse merken. Ons meubilair is duurzaam en circulair, bijvoorbeeld door het gebruik van bio-based materialen, het refurbishen van bestaand meubilair of het maken van innovatief en volledig demontabel meubilair. De productie vindt plaats in onze vier gespecialiseerde productielocaties in Nederland en ééntje in de UK. Deze richten we zo duurzaam mogelijk in, waar zelfs de poedercoatingsinstallaties deels op elektriciteit en waterstof vanuit natuurlijke energiebronnen draaien. Ook zijn we diverse samenwerkingsverbanden aangegaan en bieden we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een werkplek in onze fabrieken. Onze ontwerpers ontwerpen vanuit de circulaire ontwerpuitgangspunten en we hebben retourprogramma’s voor ons meubilair opgezet met partners in de keten. We beschikken over een Circulair Centrum dat volledig geïntegreerd is in ons productieproces, waarin we gebruikte meubels uit de markt een nieuw leven geven. Daarmee zetten we in op hergebruik, waarde-behoud en afvalvermindering.

Wat was belangrijk in de transitie naar circulariteit van jullie organisatie?

Wij werken met een ander verdienmodel (zie onderstaand figuur). We voegen waarde toe aan grondstoffen, maken van bestaande materialen nieuwe producten en ontwikkelingen nieuwe meubels van bio-based materialen zoals hennep en vlas. Dit omdat je met circulaire grondstoffen de grootste impact maakt.

Wat maakt de meubilair-categorie uniek?

Iedereen kent meubilair en je ziet het overal. Dat maakt het een logisch startpunt voor circulaire initiatieven. Het unieke aspect van meubilair, in vergelijking met bijvoorbeeld wegenbouw, is dat de reden voor aanschaf van nieuw meubilair vaak esthetisch of functioneel is in plaats van noodzaak. Dat biedt een goede basis voor hergebruik en past goed binnen circulaire initiatieven. De NEN-norm die is ontwikkeld voor circulair meubilair kan ook worden toegepast op andere categorieën, waardoor de impact van circulaire praktijken kan worden uitgebreid.

Is de markt daar al klaar voor? 

De markt is veranderd ten opzichte van vroeger, waar de inkoop destijds vooral transactioneel was. We zien dat er tegenwoordig een groeiend bewustzijn en verlangen naar duurzaamheid en circulariteit is, maar niet iedereen begrijpt altijd wat dit inhoudt. Er zijn nu meer manieren om circulariteit te benaderen, niet alleen bij aanschaf, maar ook bij het bekijken van de total cost of ownership. Daarom leveren we niet alleen een product, maar werken we samen met de klant door het gesprek aan te gaan. Echter, bedrijven weten niet altijd precies wat ze vragen en dit kan leiden tot verwarrende keurmerken en overwaardering van bepaalde duurzaamheidslabels.

Hoe ga je om met die kennisvoorsprong?

Het is belangrijk om dezelfde taal te spreken, zowel intern als extern, om het gesprek met inkopers te vergemakkelijken en om consistentie binnen de keten te bevorderen. Hiervoor hebben we samen met belanghebbenden, zoals collega fabrikanten, inkopers, en adviseurs de NEN-richtlijn NPR8313 voor circulair meubilair ontwikkeld. Deze norm helpt bij het definiëren van circulariteit en zorgt ervoor dat alle betrokkenen dezelfde taal spreken. Een deel van de norm omvat een model met zes circulaire strategieën om circulair te ontwerpen en te herkennen (zie onderstaand figuur). Onderdeel hiervan zijn onder andere het langdurig gebruik van producten, het vermogen tot reparatie en demontage, en het minimaliseren van emissies en uitputting van bronnen. Daarbij biedt de norm een meetmethode, waarbij het van cruciaal belang is om deze informatie breed te verspreiden binnen de markt, gezien de grote kennisverschillen tussen bijvoorbeeld inkopers en producenten.

Wat is volgens jou de grootste uitdaging?

De grootste uitdaging ligt naar mijn mening in het vinden van een balans tussen het maken van impact op beleidsdoelen en beleidsperspectieven. Dit betekent dat wanneer er veel informatie is, het ook begrijpelijk moet zijn voor iedereen. Het moet niet onnodig ingewikkeld zijn, maar juist zo eenvoudig mogelijk. Het doel is om de kennis standaard inzetbaar en goed overdraagbaar te maken.

Kan je een concreet voorbeeld geven uit de praktijk?

Een mooi voorbeeld is de herinrichting van de kantoorpanden van Nationale Nederlanden in Den Haag en Rotterdam. In dit project namen we voor het meubilair de regie en uitvoering op ons: van het opstellen van het projectplan tot aan de oplevering en het onderhoud. Dit ging om de herinrichting van kantoorruimte op twee locaties, van in totaal meer dan 37.000 m2 oppervlakte verdeeld over 24 verdiepingen. In dit project hebben we 70% van de bestaande meubels hergebruikt, 20% werd tweedehands ingekocht en 10% werd nieuw en circulair geproduceerd. Dat maakt het kantoor 100% circulair met 0% afval. Hergebruik kreeg de voorkeur boven het recyclen van meubels of de aanschaf van nieuwe producten. Alles wat het gebouw tijdelijk verliet kreeg een nieuwe bestemming in de nieuwe werkomgeving. Eventuele ‘nieuwe’ producten waren gemaakt van afval, bijvoorbeeld een oude koelkast die werd omgetoverd tot een vergadertafel.

Heb je tips voor inkopers?

Mijn advies aan inkopers is om open te staan voor nieuwe mogelijkheden. Er is namelijk veel meer mogelijk dan je denkt. Samenwerken hierbij is essentieel, dus maak gebruik van de expertise van leveranciers en verdiep je in circulariteit. Wees daarnaast kritisch. Het is belangrijk om tijdens aanbestedingen de potentiële samenwerkingspartner te laten toelichten, dit helpt om betere beslissingen te nemen dan enkel op basis van de prijs. Inkopers moeten namelijk ook samen met leveranciers werken aan innovatie en circulariteit. Het is een uitdaging, maar het wordt ook leuker en creëert gelijkwaardige partnerschappen.

Als inkoper moet je aan de bak, maar het wordt ook leuker.

Frank Bouma

We moedigen ook oriënterende inkopers aan om het gesprek aan te gaan en rond te kijken in de markt. Ook binnen de overheid, waar procedures strikt zijn, kan dat in de marktverkenning prima. Dan worden de mogelijkheden al overwogen in het beginstadium van het inkoopproces.