Product-as-a-Service: in de circulaire economie bied je jouw producten aan als dienst

In 2050 is de economie niet lineair, maar circulair. Althans, dat is het doel van Nederland in 2050. Welke circulaire verdienmodellen dragen bij aan dat doel? Sophie de Smet – adviseur Circulair Inkopen bij PIANOo – vertelt over het verdienmodel dat wereldwijd steeds meer aandacht krijgt van consumenten en producenten in de circulaire economie: Product-as-a-Service (PaaS). Hierin stellen bedrijven producten te huur, lease of leen aan in plaats van het te verkopen.

Stel nu dat je als bedrijf aan de slag wilt met PaaS, dan zijn volgens de Smet wel voorwaarden waaraan een dergelijk model moet voldoen: ‘’Het belangrijkste is dat je als leverancier verantwoordelijk blijft voor het product. Dat prikkelt om het product dusdanig te ontwerpen dat het langer meegaat en weinig onderhoud vereist. Het is dus de taak van leveranciers om daar goed over na te denken, zodat het product niet op de afvalstapel belandt.’’

In de praktijk betekent dat voor bedrijven dat je je producten volledig moet aanpassen op PaaS. Een circulaire strategie is dan onmisbaar. We spreken van een circulair verdienmodel als producten van hogere kwaliteit zijn, langer meegaan, beter te onderhouden zijn én de grondstoffen inzetbaar zijn voor hergebruik. De Smet: ‘’Willen we van Nederland echt een circulaire economie maken, dan zijn dit soort verdienmodellen van groot belang.’’

Wat PaaS een aantrekkelijk verdienmodel maakt

Als leverancier of producent zijn er drie redenen die PaaS aantrekkelijk maken als verdienmodel:

1. Gaat een product langer mee, dan verdient de producent er ook meer op.
2. De producent is goedkoper uit door grondstoffen te recyclen: die maakt er immers iets nieuws van wat weer geld oplevert.
3. Het draagt positief bij aan het imago: het is een manier om een steentje bij te dragen aan de circulaire economie.

Volgens De Smet groeit de populariteit van PaaS ook onder consumenten: ‘’Denk aan het gebruiksgemak. De consument bezit het product niet, dus wanneer het stuk is kan hij of zij het terugsturen voor reparatie. Je hebt er weinig omkijken naar. Wel is het nadeel dat consumenten mogelijk minder voorzichtig omgaan met de producten. Een andere reden is dat consumenten het steeds belangrijker vinden om een duurzame koopkeuze te maken. En in sommige gevallen is het voordeliger, met name bij het pay-per-use-principe.’’

De uitdagingen

Bij het PaaS-verdienmodel is het leveren van reparatie en onderhoud één van de grootste uitdagingen. Dat geldt vooral voor internationale ondernemers: ook in het buitenland moeten die zorgen voor een goede service. De Smet: ‘’Een ondernemer moet zijn organisatie daarop aanpassen. Het is een totaalomslag van organisatiestructuur en verdienmodel.’’ Het merendeel komt voor een herontwerp van het product te staan. Een ontwerp waarbij het product langer meegaat en makkelijker te onderhouden is. En daarvoor is investering nodig.

Subsidies voor bedrijven met circulaire ambities

RVO biedt verschillende subsidies en regelingen aan voor internationale ondernemers met circulaire bedrijfsplannen. Heb jij als ondernemer diezelfde ambities? Op deze website vind je alle subsidies en regelingen verwant aan circulair ondernemen.

PIANOo is onderdeel van RVO en helpt publieke organisaties met circulair inkopen.