CityLoops: 7 Europese steden op weg naar circulariteit

Het CityLoops-project heeft de afgelopen jaren zeven middelgrote steden in Europa een boost gegeven in de transitie naar een circulaire economie. Høje-Taastrup en Roskilde (Denemarken), Mikkeli (Finland), Apeldoorn (Nederland), Bodø (Noorwegen), Porto (Portugal) en Sevilla (Spanje) deden mee. Dit grootschalige initiatief richtte zich voornamelijk op het transformeren van bouwafval, sloopafval en organisch afval. Als onderdeel van een EU-gefinancierd programma heeft Rijkswaterstaat samen met 28 partners een grote rol gespeeld in het bevorderen van circulaire inkoop binnen dit baanbrekende project. Monica Sánchez Groeneweg, Emile Bruls en Mervyn Jones waren vanuit Rijkswaterstaat de drijvende krachten achter dit project. We blikken met Monica terug op het project.

Welke rol speelde Rijkswaterstaat?

Het hart van CityLoops ligt in het creëren van waarde uit wat voorheen als afval werd beschouwd. De focus lag op diverse afvalstromen, met de ambitie om deze te behouden en te hergebruiken in plaats van weg te gooien. Rijkswaterstaat bracht expertise in circulaire inkoop naar de tafel. We hebben een diepgaand inzicht gegeven in de transitie die de zeven steden zullen ondergaan. CityLoops heeft niet alleen oplossingen getest, maar ook haar kennis en ervaring omgezet naar tools en producten waarmee inkoopprofessionals direct aan de slag kunnen, zoals het handboek voor inkoopprofessionals en de Toolkit Circulair Inkopen.

Kan je enkele voorbeelden van pilotprojecten noemen?

De pilots binnen CityLoops waren divers. De focus lag op het testen van tools, waaronder het realiseren van een 3D tool voor monitoring en planning en de creatie van een digitale marktplaats met focus op de drie ontwikkelingsfasen: de voorbereiding, de uitvoering en borging. Een pilotproject omvatte verschillende facetten, van het hergebruiken van materialen van een verlaten militaire basis in Bodø (Noorwegen) tot het onderzoeken van mogelijkheden om organisch afval, zoals snoeiafval in Apeldoorn, om te zetten in nieuwe producten, zoals papier.

Wat was volgens jou de grootste uitdaging?

Eén van de grootste uitdagingen lag in het implementeren van circulaire inkooppraktijken. Deze uitdaging lag met name op het gebied van organisch afval, waarbij het diverse karakter ervan, zoals vermindering van organisch afval, herverdeling van overtollig voedsel en voorkomen dat het afval wordt, het een complex vraagstuk maakte met diverse betrokken disciplines. Het herinzetten van bouw- en sloopafval zijn duidelijkere terreinen voor circulaire inkoop, terwijl de rol van inkoop en de invloed op organisch afval een stuk complexer is en een veelzijdige aanpak vereist. Ook bleek het een uitdaging om duurzaamheid en circulariteit hoog op de agenda te krijgen bij kleinere gemeenten. Zij hebben te maken met beperkte budgetten en andere prioriteiten.

Wat zijn de grootste successen?

Het succesverhaal van CityLoops is goed zichtbaar in steden zoals Bodø, Noorwegen, waar circulaire inkoop op strategisch niveau werd omarmd en daadwerkelijk deel werd van het beleid.

Het was ontzettend mooi om te zien hoe steden, dankzij onze ondersteuning, nieuwe inkoopkaders ontwikkelden die bijdroegen aan duurzame strategieën. Daar mogen we echt trots op zijn.

Dit alles heeft niet alleen bijgedragen aan de transitie van afvalbeheer, maar heeft ook laten zien dat zelfs in de meest complexe systemen kleine stappen van gemotiveerde individuen een blijvende impact kunnen hebben.

Welke belangrijke lessen hebben jullie geleerd?

Het pad naar de circulaire economie is een continu proces. Het gaat niet om het snel oplossen van deze immense vraagstukken, maar om het delen van kennis en het vieren van kleine stappen voorwaarts. Soms moet je even terugblikken om te realiseren dat je al mooie stappen hebt gezet. Het integreren van circulair inkopen in de bredere organisatorische strategieën van de steden had de focus. Daarbij is er een enorme diversiteit in cultuur als je kijkt naar de steden. Zo is bijvoorbeeld de werkcultuur in Zuid-Europa echt heel anders dan die in Scandinavië. Iedere stad is in die zin anders en bewandelt haar eigen pad om een circulaire stad te worden.

Hoe gaat het nu verder?

Met CityLoops als katalysator is de opgedane kennis gedocumenteerd en gebundeld in handboeken en webapplicaties, zodat andere steden gemakkelijk gebruik kunnen maken van de geleerde lessen en expertise. Er wordt nu gekeken naar het stadsmetabolisme, een van de resultaten van het project, waarbij elke stad haar impact analyseert om kringlopen van grondstoffen te sluiten en daarmee stappen zet richting een circulaire toekomst.

Handboek voor inkoopprofessionals

CityLoops heeft een handboek en toolkit ontwikkeld om inkoopprofessionals, lokale en regionale overheden, beleidsmakers en particuliere entiteiten te inspireren en te begeleiden bij de overgang naar een circulaire economie. Het handboek biedt praktische tools en begeleiding voor het implementeren van circulaire inkooppraktijken en het bevorderen van duurzame projecten. Lees meer over het project op de website van CityLoops.

Nu zelf aan de slag?

Vind jouw volgende stap met ons stappenplan circulair inkopen.