We kunnen veel impact maken met circulair beleid in de zorg. Inkoop speelt hier een belangrijke rol. Rudi Crabbé, manager facilitaire diensten bij ASVZ en initiatiefnemer van Eten en Welzijn, deelt zijn ervaringen en laat zien hoe circulariteit een belangrijke plek krijgt in de zorg. Hij bespreekt ook de groeiende rol van inkopers in het verduurzamen van de zorg.
‘Bij ASVZ willen we dat mensen met een verstandelijke beperking het gewone leven ervaren. We geven zorg die past bij wat onze cliënten nodig hebben. Dit kan 24/7 begeleiding zijn in woningen, maar ook hulp bij werk of vrije tijd. In ons werkleerbedrijf kunnen cliënten leren en werken. Zo krijgen ze niet alleen de zorg die ze nodig hebben, maar ook de kans om mee te doen in de samenleving. We begeleiden 5.600 cliënten en worden daarbij geholpen door bijna evenveel medewerkers en meer dan 3.000 vrijwilligers.’
‘Wij geloven dat zorg leveren vandaag begint met denken aan morgen. Daarom maken we bewuste keuzes om onze impact op het klimaat te minimaliseren. We verlagen actief onze CO₂-uitstoot, verminderen ons grondstofgebruik en voorkomen verspilling. We vinden dat een beter klimaat zorgt voor een gezondere omgeving met minder kans op ziekten. Daarom werken we aan het vergroten van bewustwording en het verminderen van onze CO₂-uitstoot. Ons doel is om in 2030 55% minder CO₂ uit te stoten en ons gebruik van primaire grondstoffen flink te verminderen. Een belangrijk onderdeel hiervan is het toepassen van circulair beleid, vooral op gas/elektriciteit, voeding, huisvesting en mobiliteit . Dit helpt ons niet alleen verspilling te voorkomen, maar ook stappen te zetten richting volledig circulair werken in 2050.’
‘We hebben al belangrijke stappen gezet om circulariteit toe te passen op het gebied van voeding. Bij de inkoop gebruiken we de MPZ-Milieu criteria voor de zorg. Dit helpt ons om producten te kiezen die op een verantwoorde manier zijn geproduceerd en zo min mogelijk impact hebben op het milieu. We letten op de herkomst, productiemethoden en verpakking van de producten.
Daarnaast richten we ons nadrukkelijk op het verminderen van voedselverspilling. Met behulp van de R-ladder onderzoeken we hoe we verspilling kunnen voorkomen en reststromen optimaal kunnen hergebruiken. Zo sturen we afval naar paddenstoelenkwekers of gebruiken we het voor compostering, zodat het weer terugkomt in de natuurlijke kringloop. Verder maken we steeds meer gebruik van plantaardige eiwitten in plaats van dierlijke, omdat plantaardige producten minder belastend zijn voor het milieu. Lokale boeren en leveranciers zijn hierbij belangrijk. We werken graag samen met de regio om de circulaire keten te versterken’.
We sturen afval naar paddenstoelenkwekers of gebruiken het voor compostering. Zo komt het weer terug in de natuurlijke kringloop.
Rudi Crabbé
‘Ons voedingsbeleid begon met het bespreekbaar maken van onze circulaire strategie en visie door cliënten, medewerkers en andere betrokkenen te laten proeven en ervaren. Dit creëerde richting en zorgde voor beweging in de organisatie. We zijn gestart met de feiten: wat doen we al, en waar kunnen we verbeteren? Van daaruit nodigen we uit om verdere acties te ondernemen en te blijven werken aan concrete stappen. ASVZ heeft de Green Deal Duurzame zorg omarmt omdat deze aansluit bij onze eigen visie op menswaardige zorg. Hierbij streven we naar een veilige, gezonde en dus duurzame leefomgeving voor iedereen. De Milieuthermometer helpt ons hierbij doordat dit concreet aangeeft welke stappen we kunnen zetten. Een duurzaam voedingsbeleid is hier een onderdeel van. ‘
‘Binnen onze organisatie maken we duurzaamheid onderdeel van ons dagelijks werk, van inkoop tot HR. Het gaat niet om losse initiatieven, maar om het verbinden van verschillende schakels in de keten. Naaste harde maatregelen als zonnepanelen (15.000 stuks), warmtepompen, wateropslag etc. doen we al veel samen met cliënten.’
‘Als dagbesteding werken cliënten in Brabant en regio Rijnmond op boerderijen of in eigen kassen en moestuinen, waar ze helpen met het verbouwen van voedsel en planten. Dit voedsel wordt vervolgens gebruikt om maaltijdboxen samen te stellen, die ze zelf weer kunnen gebruiken. Andere cliënten halen dan weer aardappelen op bij regionale boeren en versnijden deze tot kant- en klare producten die andere cliënten weer gebruiken bij het bereiden van hun maaltijd. Het afval dat hierbij ontstaat, verwerken we op een duurzame manier, bijvoorbeeld door het naar compostering te sturen of te gebruiken voor andere circulaire processen.’
‘Daarnaast zorgen we ervoor dat materialen zoals hout en oude meubels in de keten behouden blijven. We helpen cliënten met het herstellen en hergebruiken van deze materialen, zodat ze een nieuw leven krijgen in andere projecten. De impact van deze verbinding betekent veel voor cliënten. Zij ervaren het succes van samenwerken met de natuur of samenwerken aan verduurzaming. Hun enthousiasme stimuleert weer medewerkers en de ASVZ organisatie. Bovendien is het ook bedrijfseconomisch gezond.‘
We helpen cliënten met het herstellen en hergebruiken van hout en oude meubels, zodat ze een nieuw leven krijgen in andere projecten.
Rudi Crabbé
‘In de zorg komen de middelen die we te besteden hebben vaak uit de gemeenschap. Daarom is het extra belangrijk om hier bewust mee om te gaan en efficiënt te handelen. Samenwerken is daarbij de sleutel. Door met externe partners te werken, kunnen we gezamenlijk investeren in projecten zoals energieopwekking en het hergebruik van grondstoffen. Hiervoor gebruiken we duidelijke criteria en keurmerken om gestructureerd en effectief in te kopen. Een goed voorbeeld is het inkopen van incontinentiemateriaal. Als één organisatie kunnen we niet in duurzaam materiaal investeren, maar als we samen optrekken, kunnen we die investering wel doen. Door samen te werken met andere organisaties kunnen we grotere stappen maken in ons circulaire beleid.’
‘Mijn advies voor inkopers is om duurzaamheid en circulariteit centraal te stellen in je inkoopbeleid. Begin met de kernwaarden en visie van je organisatie en verbind deze met duurzaamheidsdoelen. Wij zijn niet aanbesteding-plichtig, maar grijpen wel elke keer terug naar de vertaling van een inkoopcategorie naar de bijdrage op menswaardige zorg, gepassioneerde en competente medewerkers én gezonde bedrijfsvoering. Waarbij deze laatste een noodzakelijke voorwaarde is én de uitkomst van de twee voorgaande doelen. Maak duurzaamheid een vast onderwerp in gesprekken en overleggen, zowel intern als met leveranciers. Gebruik criteria zoals die van PIANOo om snel vooruitgang te boeken en draagvlak te creëren. De R-ladder helpt je om te beoordelen waar je staat en welke stappen je nog kunt zetten. Zorg ervoor dat je doelen meetbaar zijn, zodat je de voortgang kunt volgen en waar nodig kunt bijsturen. Als inkoper heb je de kans en verantwoordelijkheid om duurzaamheid te bevorderen. Door strategisch te denken en proactief te handelen, kun je een grote bijdrage leveren aan de verduurzaming in jouw sector.’
Als inkoper heb je de kans en verantwoordelijkheid om duurzaamheid te bevorderen. Door strategisch te denken en proactief te handelen, kun je een grote bijdrage leveren aan de verduurzaming in jouw sector.
Rudi Crabbé
‘Over 10 jaar hoop ik dat duurzaamheid en circulariteit net zo vanzelfsprekend zijn als veiligheid. Ik zie het dan als iets wat volledig genormaliseerd is in de sector. Circulariteit komt dan niet alleen uit losse initiatieven binnen organisaties, maar wordt ook van bovenaf gestimuleerd en opgenomen in de strategie. De rol van de inkoper zal groter worden en zich verder ontwikkelen. Zorgorganisaties zullen dan meer preventief gaan werken en al aan het begin nadenken over de langetermijn impact van hun aankopen. Een duurzaam inkoopbeleid is dan niet alleen belangrijk om problemen achteraf op te lossen, maar vooral om vervuiling en verspilling te voorkomen. Zo wordt de rol van inkoop steeds belangrijker voor het creëren van een veilige en gezonde omgeving.’
Schrijf je vast in voor de nieuwsbrief en dan houden we je in de toekomst op de hoogte over nieuws, tips en events rondom circulair inkopen.