Amsterdam en Haarlem zetten ‘innovatiepartnerschap’ in voor duurzame en circulaire kunstgrasvelden
De gemeenten Amsterdam en Haarlem hebben samen het project ‘Scale Up Toekomstbestendige kunstgrasvelden’ opgezet. Met de ambitie om in 2050 klimaat neutrale steden te zijn, zoeken de gemeenten duurzame en klimaat adaptieve kunstgrasvelden. Na een pioniersfase met veel pilots op het gebied van duurzame en circulaire kunstgrasvelden is het nu tijd voor opschaling. Hiervoor maken de gemeenten gebruik van de niet alledaagse inkoopprocedure van het innovatiepartnerschap om innovatie op het gebied van duurzaamheid te bevorderen. We spreken met Nina van Kranendonk, Programmamanager Duurzaamheid bij de gemeente Amsterdam, en Jeffrey van Beusekom, Categoriemanager bij de gemeente Amsterdam.
Voor de aanbesteding ‘Scale Up Toekomstbestendige kunstgrasvelden’ zetten jullie ‘de procedure innovatiepartnerschap’ in als aanbestedingsmethodiek, wat is daarvoor de reden?
‘Deze opgave draait om duurzaamheid waarbij we zoeken naar innovatieve oplossingen om onze beleidsdoelstellingen te bereiken. Dat houdt dus in dat we niet van te voren tot op detail kunnen definiëren wat we daadwerkelijk gaan inkopen. We dagen hiervoor graag de markt uit. Tegelijkertijd willen we meters maken! We doen er alles aan om onze beleidsdoelstellingen te halen. De aanbestedingsprocedure moet daar dus op zijn ingericht. Het toepassen van het innovatiepartnerschap biedt deze mogelijkheden. Daarbij hebben we vanuit een Europese LIFE subsidie de opdracht om te zorgen dat de ontwikkelde innovaties ook toegepast en opgeschaald kunnen worden binnen de rest van Nederland en zelfs Europa en dat we leren van deze inkoopmethodiek. .’ Meer informatie over het project ‘Scale Up Toekomstbestendige Kunstgrasvelden’ kan je hier vinden.
Wat houdt de procedure ‘Innovatiepartnerschap’ in?
‘We betrekken marktpartijen in een vroeg stadium voor doorontwikkeling en opschaling. Deze procedure biedt ruimte voor innovatie en verlaagt de drempel voor innovatieve (kleine)bedrijven. Centraal staan de doelen, de weg ernaar toe ligt nog open. Het innovatiepartnerschap faciliteert het continue gesprek om tot de beste oplossingen te komen. Het innovatiepartnerschap bestaat uit drie fasen: de aanbestedingsfase, de onderzoek- en ontwikkelfase en de commerciële fase. Om mee te kunnen doen stimuleerden we de marktpartijen van groot tot klein om samenwerkingsverbanden te vormen. Hiervoor organiseerden we matchmaking events en informeerden we partijen via webinars en via onze website.’ Op de website van PIANOo lees je meer over deze procedure.
Hoezo kunstgrasvelden?
‘Kunstgrasvelden zijn een belangrijke manier om sport in dicht bebouwde steden te faciliteren. Ze kunnen het hele jaar door worden gebruikt, wat op normaal gras niet kan. Een kunstgrasveld heeft een levensduur van 10 jaar en we hebben het voor de gemeente Amsterdam en Haarlem over de inkoop van 200 velden. Geen andere gemeente in Nederland heeft zoveel kunstgrasvelden. Met de oplossing voor duurzame kunstgrasvelden dragen we op grote schaal bij aan onze beleidsdoelstellingen en bieden we een oplossing voor stedelijke uitdagingen. Zo dragen de nieuwe kunstgrasvelden mogelijk bij aan de opslag van hemelwater en daarmee aan klimaatadaptatie. Ook voorzien we kansen om met warmte op te wekken om daarmee bij te dragen aan de energietransitie. Natuurlijk verwachten we ook grote circulaire innovaties, waarbij we kijken naar materiaalgebruik en herbruikbare onderdelen.’ Zie onderstaande afbeelding hoe kunstgrasvelden kunnen bijdragen aan diverse beleidsdoelstellingen.
Beveel je deze procedure aan andere inkopers aan?
‘Er zijn verschillende procedures om je opdracht in de markt te zetten. Bij de afweging hiertoe spelen diverse factoren een rol, zoals aard van de opdracht, omvang, type, de marktsituatie, etc. Als je schaal groot genoeg is, al dan niet door samenwerking met andere overheden, en de kans ziet om beleidsdoelstellingen te koppelen aan de inkoop: ja, je moet namelijk voldoende schaal hebben om de investeringen terug te verdienen. Dan hebben we het niet alleen over het kostentechnische deel, maar juist ook over een bijdrage aan duurzaamheid. De procedure is vrij complex, daarom hebben we voor dit project hulp gehad van een expertgroep die ervaring en lessen met ons deelt. Bijvoorbeeld rondom de samenwerkingsaanpak met de markt. Voor een opgave als deze is het belangrijk om de samenwerking goed te verankeren maar welke samenwerkingsprincipes pas je toe en hoe bewaak je deze? Daar kon de expertgroep bij helpen.’ Meer informatie over het kiezen van de aanbestedingsprocedure lees je hier.
Hebben jullie tips voor inkopers die de procedure willen toepassen?
‘Deze procedure doe je niet alleen. Het start bij ambitie en schaal. Om de doelen te bereiken is het nodig om een andere vraag aan de markt te stellen. Kijk bijvoorbeeld hoe je samen kan werken met andere overheden, door samen de krachten te bundelen creëer je volume in de vraag naar nieuwe oplossingen. Zorg bij het opzetten van deze procedure dat er voldoende expertise in je team zit. Maak er niet alleen een inkoopfeestje van. In ons team werken we samen met experts op duurzaamheid, communicatie en inkoop en contracteren. Maar ook de inhoudelijke experts op het gebied van kunstgras binnen de organisatie betrekken we. Zo vullen de disciplines elkaar mooi aan.
